به بچه‌هاي بدغذا چگونه غذا بدهيم؟

دکترمحمدولي سهامي/ روان‌پزشك كودك و خانواده

گاهي بچه‌ها از خوردن برخي غذاها امتناع مي‌كنند. لازم نيست آن غذا خيلي عجيب‌وغريب باشد تا بچه از آن بدش بيايد؛ مثلا گوجه‌فرنگي يا لوبيا. البته اين حق طبيعي كودك است و اجبار كودك به خوردن غذايي كه دوست ندارد، درست نيست و بايد با بردباري رفتار كنيد...

اما بدغذايي بعضي بچه‌ها از جنس بهانه‌گيري است؛ يعني پايا‌ن‌ناپذير است و فهرست غذاهايي كه نمي‌خورد به تدريج زياد مي‌شود؛ تا جايي كه مثلا فقط نان و مربا مي‌خورد. اين بهانه‌گيري حتي ممكن است به بشقاب غذا و رنگ ليوان هم سرايت كند. در واقع كودك بهانه‌گير سعي دارد از غذا به عنوان ابزاري براي تسلط بر والدين استفاده كند. مي‌پرسيد راه‌حل چيست؟ پاسخ من به شما 6 جزء است:

1) اگر فرزندتان ناگهان علاقه‌اش را به غذايي از دست مي‌دهد و از خوردن آن امتناع مي‌كند، به اين موضوع توجهي نكنيد. اجازه دهيد آنچه دوست دارد بخورد و آنچه را نمي‌خواهد نخورد و پس از اتمام زمان غذا خوردن، ظرف غذايش را بدون هيچ اشاره و اهميت دادن به موضوع برداريد. اگر مشخص كرد كه: «من از لوبيا بدم مي‌آيد» حساسيت نشان ندهيد و چند روز بعد دوباره لوبيا در غذا بريزيد. احتمالا غذايش را مي‌خورد چون مي‌داند علاقه نداشتنش جلب توجه نمي‌كند و بايد دنبال راه ديگري باشد.

2) سخت‌گير نباشيد. اگر كودك همواره از خوردن غذاي خاصي خودداري مي‌كند، برايش غذاي ديگري تهيه كنيد ولي چهره كودك‌تان را در نظر بگيريد. اگر متوجه شود كه اين موضوع كانون توجه شما شده، بلافاصله آن را به عنوان وسيله‌اي براي تسلط بر شما به كار خواهد گرفت.

3) وقتي كودك به خوبي غذا مي‌خورد از او تعريف و تمجيد كنيد. اگر اصرار داريد بچه به خاطر شما يا پدرش 3 قاشق بيشتر بخورد، بايد آن 3 قاشق را ميل كند و هيچ تخفيفي قائل نشويد.

4) هرگاه متوجه شديد دليل علاقه نداشتن به غذاي خاص، طعم و مزه غذا نيست و تنها احساس نامطلوب غذا در زبان و دهان است، شيوه تهيه را عوض كنيد. بيشتر كودكان به هويج خام بيشتر از پخته علاقه‌مندند يا سيب‌زميني سرخ‌كرده را به آب‌پز ترجيح مي‌‌دهند. برحسب ميل كودك، نوع غذا را تغيير دهيد.

5) هيچ‌گاه چند نوع خوراكي را به كودك پيشنهاد ندهيد تا از ميان آنها يكي را برگزيند؛ زيرا اين كار برايتان دردسرساز مي‌شود. تا حد امكان، براي اعضاي خانواده يك نوع غذا بپزيد. او بايد بفهمد که خانه، رستوران نيست؛ وگرنه پيام نادرستي از غذا خوردن دريافت مي‌كند.

6) اگر فرزندتان غذايش را نمي‌خورد، او را تا اتمام غذا سرسفره يا ميز ننشانيد و با او سازش كنيد: «3 قاشق از غذاتو بخور، بعد مي‌توني بري!» و كوتاه نياييد و اين 3 قاشق را جدي بگيريد. نگران نباشيد و باور كنيد که فرزند‌تان با يك وعده غذا نخوردن از گرسنگي نمي‌ميرد و سوءتغذيه نمي‌گيرد؛ پس باقيمانده غذايش را نخوريد يا به او جايزه‌اي مثل شكلات و بيسكويت ندهيد چون بايد بداند که اگر غذايش را نخورد چيز ديگري به جاي غذا به او داده نخواهد شد.